Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkan ve kısa müddette dünyaya yayılan koronavirüs, teknolojik eser piyasasını da etkiledi. Çoğunluğu Çin malı olan cep telefonu ve bilgisayar yedek kesimlerinin, Çin’deki fabrikaların çalışmaması nedeniyle getirilememesi esnafı güç durumda bıraktı.
Stoktaki eserlerini artırımlı fiyatlardan satmak zorunda kaldıklarını belirten esnaf, yakın vakitte stokların bitmesi ve yeni eser gelmemesi sebebiyle piyasanın durmasından telaşlı. Birtakım müşterilerin Çin malı eserlere dokunmaya bile çekindiğini söyleyen esnaf, gün geçtikçe piyasanın daha da yavaşladığını belirtti.
‘Malzeme üretilmediği için Türkiye’ye gelmiyor’
Cep telefonu yedek kesim dükkanı işletmecisi Yunus Akgül, şu biçimde açıklamada bulundu:
“Ülkemizde genel olarak bu çeşit materyaller yurt dışından geldiği için, bilhassa Çin’den geldiği için oradaki fabrikalar açılmadığından ötürü bize de gereç gelmiyor şu anda. Şu an Çin’de gümrükler kapalı, fabrikalar açılmıyor ve daima erteleniyor. Ne vakit açılacağı belirli değil. O yüzden materyal üretilmediği için Türkiye’ye de gelmiyor şu anda. Şu an biten materyallerin yerine koyabileceğimiz eser yok. Maalesef fiyatlar da yükseliyor. Firmaların elindeki materyal bitiyor lakin devamı gelmediği için satış olmuyor. Münasebetiyle masraflar birebir kaldığı için bu durum fiyatları etkiliyor. Kar marjını daha yüksek tutmak zorunda kalıyor. Esnaf kendini bu formda dengelemeye çalışıyor. Virüsün çıkmasından ötürü hala üretime geçmediler. Bölüm hala tam olarak açılmadı. O yüzden yılbaşından beri gereç gelmiyor.”
‘1.5 ay sonra büyük ıstıraplar olacak’
Bilgisayar teknik servisi işleten Furkan Yıldız da şunları söyledi:
“Çin’de yayılan virüs Türkiye’ye birinci etapta ekonomik olarak tesir sağladı. Alışılmış ki sıhhat açısından virüs şimdi ülkemizde değil, lakin Çin’den gelen eserlerde önemli fiyat artışları kelam konusu. Bu durum iktisada de yansıyor. Son vakitlerde işlerin nispeten düşmesi koronavirüs salgınının en büyük tesirlerinden biri. Birinci etapta bu periyot için baktığımızda, şu an için eser alabiliyoruz. Şu anda bir sorun yok. Fakat bundan 1 yahut 1.5 ay sonrasına kelam veremiyoruz. Zira Çin’deki üretimler durdu. Üretim durunca mevcut stoktan harcamamız gerekecek. Mevcut stok da tükenince bir külfet doğacak. Yani 1 ay ya da 1.5 ay sonrasına büyük düşünceler olacağını öngörebiliyoruz. Benim daha evvel 250 TL’ye sattığım bir ekran şu anda 350 TL civarında seyrediyor.”
‘Yeni eserler 6-7 ay sonra gelecek’
Bilgisayar yedek kesimleri satan Halil İbrahim Kahraman ise şöyle konuştu:
“Koronavirüs nedeniyle satışlarımız vakit zaman etkileniyor. Müşterilerimiz ortasında Çin malı olduğu için almakta tereddüt edenler bile oluyor. Şu an elimizde eser var. Ancak toptancılardan duyduğumuz kadarıyla, yeni mallar 6-7 ay sonrasında gelecek. O yüzden şu anda fiyatlarına artırım yapan firmalar var. Şimdi kesin, net bir şey yok. Yavaş yavaş tesirini göreceğiz, hatta görmeye de başladık. Eserleri eline almaya çekinen beşerler var. Bize gelip, ‘Bu eser Çin malı mı?’ diye soranlar oluyor. Biz de, ‘Elimizde Çin malı olmayan mal yok’ dediğimiz vakit çekiniyorlar. Stoklar natürel ki biter lakin bitmesi biraz vakit alır. Toptancılar mallara çok artırım geleceğini söylüyorlar. Artırım yapan firmalar bizi uyarıyorlar, ‘Malınıza sahip çıkın. Fiyatı 2 dolarsa siz 4 dolardan yahut 3 dolardan satın’ diye bize tembih ediyorlar.”